Carien Touwen in gesprek met Tess Gerritsen
Door: Carien Touwen op 30 mei 2014

Juni is de Maand van het Spannende Boek. Dit jaar schreef Amerikaanse bestsellerauteur Tess Gerritsen het geschenkboek. Klanten van de boekhandelaar krijgen het boek Incendio cadeau bij een besteding van ten minste € 12,50 aan Nederlandstalige boeken. 
Incendio gaat over Amerikaanse violiste Julia die een bijzonder muziekstuk heeft gekocht bij een antiekwinkel in Italië. Als ze het stuk thuis probeert te spelen, gebeurt er opeens iets vreemds met haar dochtertje. Al snel verliest Julia alle grip op haar leven. 

Chinees-Amerikaanse auteur (met Nederlandse achternaam) Tess Gerritsen (1953) studeerde medicijnen en werkte een tijd als internist. Tijdens haar zwangerschapsverlof begon ze met het schrijven van fictie en won ze een verhalenwedstrijd. Ze debuteerde in 1986 en heeft inmiddels meer dan 25 thrillers op haar naam staan. Wereldwijd zijn er miljoenen exemplaren van haar boeken verkocht. Bij het grote publiek is ze vooral bekend door de serie rondom Jane Rizzoli en Maura Isles, die ook met succes voor televisie is verfilmd. 

Tess Gerritsen woont samen met haar man in Maine, Amerika, en haar boeken zijn gepubliceerd in 31 talen. Ze is deze week in Nederland en speciaal voor VrouwenThrillers.nl sprak Carien Touwen met haar in het Ambassadehotel in Amsterdam. Het werd een enorm boeiend en openhartig gesprek over Incendio en haar andere schrijfwerk, maar ook over haar band met Nederland, over kinderen zonder geweten en haar passie voor muziek. 


Hoe bevalt het om in Nederland te zijn? Heb je een speciale band met ons land? 
Het is erg leuk om hier te zijn. En ja, ik heb zeker een speciale band met Nederland, meer dan met enig ander land, op China na dan maar daar kom ik nooit. 
Mijn man is opgegroeid in de omgeving van Dordrecht. Zijn ouders zijn naar Amerika verhuisd toen hij achttien was en hij is met ze meegegaan en ook daar gebleven. Zijn achternaam werd de mijne toen we trouwden, dus zo kom ik aan die Nederlandse naam. We hebben hier ook nog familie en komen hier altijd graag. Ik kijk ook enorm uit naar de Avond van het Spannende Boek. 

Je hebt het geschenkboek geschreven voor de Maand van het Spannende Boek. Hoe is dit zo gekomen? 
Het CPNB liet weten dat er een eerbetoon aan mij zou plaatsvinden en vroeg of ik speciaal voor hen een novelle wilde schrijven. Ik schrijf niet vaak iets van die lengte, maar het leek me erg leuk om te doen en ik ben meteen begonnen met een verhaalidee rondom Jane Rizzoli en haar moeder. 
Maar toen ging ik op reis naar Venetië en had ik daar een vreselijke nachtmerrie. Altijd als ik een jetlag heb, krijg ik nachtmerries, geen idee waarom. Ik droomde dat ik viool aan het spelen was en dat er een baby naast me zat. En terwijl ik speelde, veranderde de baby in een monster met rode ogen. 
Ik werd met een schok wakker. Ik ben zelf moeder en misschien was het daarom nog enger: deze baby joeg me echt angst aan. We bezochten die week de mooie oude straatjes van Venetië en kwamen ook in de Joodse wijk van de stad waar ik las over de deportaties in de Tweede Wereldoorlog. In de week die ik in Venetië doorbracht, kwam het verhaal opeens helemaal samen. Incendio nam het helemaal over en ik wist meteen dat ik het andere verhaal zou laten liggen en dat dit het verhaal voor de Nederlandse novelle werd.

Ik moet zeggen, het idee wat je neerzet in Incendio is heel benauwend: een kind dat geen geweten lijkt te hebben. Denk je dat dit iets is wat echt gebeurt? 
Ja absoluut. Er zijn kinderen die zo zijn. Een andere reden waarom ik dit verhaal zo geschreven heb is omdat mijn zoon vertelde over een koppel dat hij hielp met hun vierjarige dochter die zich heel vreemd gedroeg. Zij woonden op een veeboerderij en daar was het regelmatig ‘slachtdag’. Dit was de favoriete dag van het meisje. Zij vond het geweldig om met de ingewanden van de dieren te spelen en wilde niets liever dan zelf dieren slachten. Het meisje zei ooit eens met een mes in haar hand tegen mijn zoon: ‘Als je niet aardig tegen me bent, snijd ik je in stukken’. 
Mijn zoon noemde haar een duivelskind en dit verhaal zette mij aan het denken. Het is, denk ik, de grootste nachtmerrie voor elke moeder: dat je een kind krijgt dat door en door slecht is. Want, hoe kun je van zo’n kind houden? 
En het komt helaas echt voor en je kunt er niets tegen doen. Ik ken een aantal mensen die hele goede ouders zijn, maar die hun kind niet onder controle hebben omdat er echt iets mis met mee is. Wat dat betreft is dit ook echt een vrouwenthriller. Ik zei nog tegen mijn agent: weet je wat echt griezelig zou zijn? Dit boek laten verschijnen op Moederdag! (lacht) 

Je vertelde net dat je in die droom viool speelde. Speel je zelf ook? Absoluut. Muziek is echt een belangrijk onderdeel van mijn leven. Ik speel zelf viool (irish fiddle) en houd vooral van Ierse muziek. We houden regelmatig jamsessies bij mij thuis, dan is het echt een gezellige boel. Soms zijn er wel dertig man samen aan het spelen. 
Ik heb als kind leren spelen en vind het enorm leuk om te doen. Toen we naar Maine verhuisden kwam ik in contact met de Ierse muziekstroming, die wordt daar heel veel beoefend en heb ik me snel eigen gemaakt. Ik heb mijn viool wel eens meegenomen naar Ierland en als ik daarmee een pub binnenloop wil iedereen dat ik ga spelen. Dat is niet alleen erg leuk om te doen, maar het heeft als bijkomend voordeel dat iedereen een biertje voor me koopt. Zolang je speelt, blijft het gratis bier komen. (lacht) 

En hoe kwam je op het idee om een muziekstuk zo’n bijzondere lading te geven? 
Antiekwinkels hebben altijd iets engs over zich en ik wilde kijken of ik met een oud muziekstuk iets ‘onverklaarbaars’ kon doen. Ik schrijf altijd over dingen die me bezig houden en in dit geval wilde ik ook iets doen met het oorlogsverleden van Venetië. Dan kun je een politiek pamflet schrijven, maar ik denk dat het veel meer met een lezer doet om de emoties te voelen die samenhangen met zulke dingen. Het staat bijvoorbeeld vast dat er in de Tweede Wereldoorlog 247 joden uit Venetië zijn gedeporteerd naar het kamp in Triëst. Maar zulke feiten zijn uiteindelijk slechts getallen. Als je een verhaal schrijft over een van die mensen die gedeporteerd werden en vertelt dat hij een prachtig muziekstuk schreef en later in de verbrandingsovens stierf, dan heeft dat veel meer emotionele impact. 

Was het moeilijk om binnen de lengte van een novelle te blijven? 
Als je schrijft weet je altijd ongeveer hoe ver je bent, zowel qua aantal woorden als qua verhaallijn. Ik denk dat ik onbewust tijdens het schrijven al aan het snijden en plakken ben. De verhaallijn zit ergens in mijn hoofd en dan voel je wel hoeveel ruimte er nog is. Dus tijdens het schrijven ben je daar niet bewust mee bezig, maar wel onbewust en op die manier komt het goed. 

Je bent nu vooral bekend om de Jane Rizzoli-boekenserie, maar je schrijft ook thrillers die op zichzelf staan. Is er een groot verschil? 
Ja eigenlijk wel. Ik ben nu dik tien jaar bezig met de serie en het is toch wel anders schrijven als je steeds werkt met dezelfde hoofdpersonen. Het is net alsof je aan een hele lange roman werkt waarbij er telkens andere avonturen zijn, maar je wel ziet wat er gebeurt met de vriendschappen en welke andere ontwikkelingen er in het leven van de hoofdpersonen zijn. 
Een opzichzelfstaande roman schrijven voelt voor mij alsof ik even vakantie neem van de hele lange roman met dezelfde hoofdpersonen. Ik schrijf zelf graag andere boeken tussendoor, maar mijn uitgever is daar minder blij mee. Die boeken verkopen minder goed dan de Rizzoli-serie. Dus er ligt wel wat druk om vooral aan de serie te schrijven, daar ben ik eerlijk in. 

Wist je dat het een serie zou worden toen je het eerste boek met Jane Rizzoli schreef? 
Nee, helemaal niet. Ik dacht dat Jane Rizzoli zou sterven aan het einde van het boek. Maar toen ik aan het schrijven was vond ik haar steeds leuker worden en baalde ik ervan dat ze zou sterven. Uiteindelijk bleef ze toch leven. Daarna wilde ik weten wat er met haar zou gebeuren en zo ontstond het tweede boek en daarin komt Maura Isles voor het eerst voor en bij haar overkwam me hetzelfde. Ik raakte steeds meer in de personages geïnteresseerd. 
Ik weet ook van te voren niet wat er met ze gaat gebeuren en hoe ze zullen reageren. Ik weet alleen dat ze het zullen overleven. Ze verrassen me regelmatig. Het is eigenlijk heel grappig dat ik onbewust allerlei aanwijzingen voor mezelf plaats zonder door te hebben dat ze meer over de personages vertellen dan ik weet. In een van de boeken schreef ik bijvoorbeeld dat Maura Isles geadopteerd is. In een van de latere boeken wil ze opeens weten wie haar echte ouders zijn en dat heeft tot een heel boek geleid. Dat had ik echt niet van te voren bedacht. 

Toen je begon met schrijven, had je gedacht dat je zo succesvol zou worden? 
Nee, helemaal niet. Ik begon ermee omdat ik het leuk vond om te schrijven en het diende echt als puur vermaak. Ik houd er gewoon van om verhalen te vertellen. Als je met schrijven begint, is het je droom om gepubliceerd te zijn. En als die droom uitkomt, droom je verder. Dan wil je meer en meer boeken verkopen. Elke keer als je een bepaalde succesdrempel bereikt, komt er weer een nieuwe droom voor in de plaats. Succes in publiceren betekent dat je nooit moet opgeven, want je gaat een afwijzing krijgen. Iedereen krijgt een afwijzing. De kunst is om dan door te blijven gaan. Ik schrijf al sinds ik zeven ben, maar toen ik al die jaren geleden meedeed aan een verhalenwedstrijd was dat de eerste keer dat ik erover dacht om te publiceren. Dat ik die prijs won, was echt bijzonder. 

Schrijf je wel eens iets anders dan medische thrillers? 
Ik ben begonnen met romantische boeken, maar zelfs daar zaten al thrillerelementen in en ik ben enkele jaren later helemaal overgestapt naar medische thrillers. Ik stop zeer regelmatig wat romantiek in mijn boeken, maar zou daar niet snel weer het hoofdonderwerp van maken. Mijn lezers verwachten dat er spanning in mijn boeken zit. 
Ik probeer wel graag andere genres uit, maar dat hoeft de spanning niet uit te sluiten. Ik heb bijvoorbeeld een historische roman geschreven, namelijk The bone garden (Koud hart) en science fiction met Gravity (Alarmfase rood). Maar ik schrijf toch altijd in het thrillergenre merk ik, ik schrijf niet zoet en schattig (lacht). 
Ik schrijf ook wel eens korte verhalen, maar meestal is dat op verzoek van mijn uitgever of in opdracht. Ik heb ook een keer een filmscenario geschreven en dat ging me goed af, maar ik vond het proces daarna helemaal niet leuk. Er wordt zoveel veranderd door producers en directors; zoveel dingen waar je als schrijver niets meer over te zeggen hebt en daar houd ik niet van. Dus ik heb besloten om me alleen te focussen op romans. 
Ik heb wel de filmrechten op sommige van mijn romans verkocht, evenals die op de Rizzoli-serie. Maar dat is anders, dan laat ik het gewoon helemaal los wat ze ermee doen en werk ik niet zelf aan het scenario. Ik ben heel blij met die serie. Het is leuk om te zien en ook nog eens goed voor de boekenverkoop. De serie is wel ietwat anders dan mijn boeken. Ik schrijf altijd een kleine samenvatting voor de website van het tv-kanaal, dus ik krijg de afleveringen altijd eerder te zien dan anderen. 

Ik las de blog op je website over de rechtszaak die je hebt opgestart rondom de film Gravity. De film lijkt grotendeels gebaseerd te zijn op jouw boek Gravity uit 1999, zonder dat ze hiervoor toestemming hadden. Het is toch niet te geloven dat je idee zomaar gestolen is. Op welke uitkomst hoop je? 
Ik wil vooral een erkenning. Ik wil dat ze toegeven dat de film op mijn boek is geïnspireerd. Ik ben helemaal niet iemand die andere kunstenaars wil beschuldigen van het stelen van ideeën. Mensen krijgen nu eenmaal wel eens dezelfde ideeën. Ik heb dan ook jaren gewacht en altijd gedacht: het is niet gebaseerd op mijn boek, het is gewoon toeval en dat gebeurt nu eenmaal. 
Maar in februari heeft iemand aan mijn agent verteld dat de director dezelfde persoon is die tien jaar geleden mijn boek Gravity zou verfilmen. We zijn toen een tijdlang bezig geweest om het boek te verfilmen en dat ging op het laatst niet door. Ik had een contract met Warner Brothers voor die film. De beoogde director heeft toentertijd alle teksten gezien. En nu heeft hij dus een ‘eigen’ filmscript geschreven met enorm veel overeenkomsten en dezelfde titel. Ik kon na dit bericht niet anders dan naar een advocaat stappen. Wat voelde ik me naïef dat ik al die jaren dacht dat het toeval was! We gaan zien wat er gaat gebeuren. De rechtszaak kan jaren duren en zal heel veel papierwerk vergen. Het is triest dat dit gebeurt maar mijn advocaten zeggen dat het veel vaker gebeurt dan we denken.

Hoe schrijf je? 
Ik ben echt een deadline-schrijver. Ik heb nu een deadline van een jaar en weet dat als de eerste versie met zes/zeven maanden klaar is, het goedkomt. Ik maak geen bewuste planning, ik begin gewoon en ergens in mijn onbewustzijn wordt er dan een soort intern schema gemaakt. Ik heb nog nooit een deadline gemist, dus het systeem werkt, maar vraag me niet hoe. Mijn kantoor ziet er uit als het huishouden van Jan Steen (lacht). Overal liggen boeken en papieren. 
Het liefst schrijf ik elke dag vier pagina’s. Ik werk vooral in de ochtend. ‘s Middags wil ik andere dingen doen. Ik weet ongeveer wat ik wil vertellen en waar het zich gaat afspelen, zoals met het komende boek. Ik wist dat er een safari in Afrika in het verhaal zou komen. Maar verder vormt het verhaal zich terwijl ik schrijf en loop ik ook regelmatig vast. Dan krijg ik een writersblock. Meestal ga ik dan op de bank liggen en naar het plafond staren. Dat helpt echt. Iets anders dat helpt is gewoon een flink stuk gaan rijden. Een lange wandeling werkt ook wel, maar dan word ik al snel afgeleid door vogels. 

Je bent opgeleid als internist. Mis je het dokter zijn niet? 
Nee, het is al zeker 25 jaar geleden dat ik dat beroep uitoefende. Er is zoveel veranderd, qua technologie en medicijnen. Ik loop veel te veel achter. Als iemand roept is ‘Is er een dokter in de zaal?’ willen ze mij echt niet meer! 
Ik probeer alleen wel bij te blijven in de pathologie omdat mijn hoofdpersoon Jane Rizzoli patholoog is. Ik ga ieder jaar naar een pathologieconferentie in Maine. 

Leest je familie je boeken ook? 
Mijn man is de eerste lezer, daarnaast lezen mijn agent en mijn editor ieder boek voor het gepubliceerd wordt. Het lijkt mij heel moeilijk om met iemand getrouwd te zijn die niets met lezen heeft en mijn boeken niet zou willen lezen. Ik ben heel blij dat hij dat wel doet. 
Mijn zoons lezen wel eens, maar niet vaak. Ze houden alleen van non-fictie. Mannen zijn nu eenmaal anders. Mijn zoon vertelde me ooit dat zijn huisgenoot een boek van mij had gelezen en tegen hem had gezegd: Je moeder is echt ziek! (lacht) 
Volgens mij zijn vrouwen grotere lezers en degenen die het meest van thrillers houden. Ik denk dat zij zich meer bezighouden met mogelijk gevaar en dat ze thrillers lezen om hun angsten onder ogen zien en mogelijke monsters in de ogen te kijken. 

Kun je jouw schrijfstijl in een woord vatten? 
Conflict! 

Kun je al wat meer vertellen over je volgende boek? 
Het boek dat dit najaar verschijnt, speelt zich voor een groot deel af in Afrika. Ik ben een paar jaar geleden in Zuid-Afrika op safari geweest in een open jeep. Een van de eerste dingen die ze je vertellen is dat je nooit uit de jeep moet stappen. Wilde dieren zien de wagen met al die mensen erin als een groot dier en zullen niets doen. Maar zodra je uitstapt, ben je een kleine prooi voor ze geworden. Daarna vertelden ze over twee Chinese toeristen die de instructies blijkbaar niet begrepen hadden en uitgestapt waren toen ze een leeuw wilden fotograferen. Die twee waren ter plekke opgegeten door de leeuw. En dat zette me aan het denken. Wat als de man die de toeristen op moet halen niet is wie hij zegt te zijn. Wat als de echte gids al dood is? Dit verhaal begint met een safari in Botswana waarbij de hele groep verdwijnt. Als er jaren later in Boston enkele moorden worden gepleegd blijkt er een samenhang te zijn met dit groepje en moet Jane Rizzoli naar Afrika. 
Ik heb dit boek echt met zoveel plezier geschreven, op safari gaan is geweldig. 

Wat zijn je plannen voor de toekomst? Weet je al welk onderwerp het boek daarna zal hebben? 
Ik werk en kijk niet heel erg ver vooruit. Meestal maar een of twee boeken. Het boek dat in het najaar uitkomt heb ik net ingeleverd. Daar kijk ik deze zomer de proeven van na. Van het boek wat ik daarna ga schrijven weet ik al wel globaal waar het over gaat, maar verder kijk ik niet. 
Soms ben ik de dames even zat, maar ik heb nu dus alweer een nieuw idee. De laatste Rizzoli is dus nog niet in zicht. 
Iets anders waar ik aan denk is het volgende: in Amerika is er een grote controverse rondom de evolutietheorie en het creationisme. De meerderheid van de Amerikanen gelooft niet in evolutie, zij geloven het Bijbelse Genesis-verhaal. Ik zou graag een Young Adultboek schrijven dat zich afspeelt in een nabije toekomst waarin de creationisten winnen en de wetenschappers allemaal moeten onderduiken. De kinderen van die wetenschappers proberen de evolutietheorie levend te houden door mondelinge overlevering. Maar ik verwacht dat zo’n verhaal heel veel negatieve reacties gaat opleveren in Amerika (lacht) dus of het er van komt... 

Wat is het gekste dat je ooit is overkomen als schrijver? 
Toen ik op boektournee was voor De chirurg, het boek waarin een chirurg wakkere mensen opensnijdt en vermoordt, signeerde ik dit boek voor een heel normaal-uitziende man. Hij bedankte me met de volgende woorden: je hebt me echt laten genieten van mijn fantasie. Die woorden lieten me realiseren dat er overal mensen op deze wereld zijn die hele zieke fantasieën hebben. Ze doen er meestal niks mee, maar ze willen dat misschien wel. En waar ligt die grens dan van het wel of niet doen?

Carien Touwen

Carien Touwen, schrijfster, uitgever en freelance redacteur & journalist, gaat elke maand voor VrouwenThrillers.nl in gesprek met een (vrouwen)thriller-auteur. Meer over Tess Gerritsen kan je vinden op haar website: www.tessgerritsen.com

Tess Gerritsen tourt deze week door Nederland, wil je haar ontmoeten, dan vind je haar agenda hier.



Bezoekersreacties:
Website Security Test