Fantasie
Door: Esther Kreukniet op 9 oktober 2014

Wat als fantasie werkelijkheid wordt? Ik stel me die vraag regelmatig. In mijn boeken laat ik de hoofdpersonen levens leiden die uit fantasie voortkomen. Niets staat hun in de weg. Alle opties zijn open. Maar wat als je opeens bedenkt dat bepaalde verhaallijnen heel dicht bij de werkelijkheid komen? 

Als ik met lezers in contact kom, vragen ze me altijd waar ik die fantasie vandaan haal. Ik weet het niet precies, het is voor mij een tweede natuur. Als klein meisje woonde ik erg afgelegen en had ik niet veel vriendinnetjes in de buurt wonen, dus creeërde ik met mijn barbie en kinderboerderijdieren een betoverende wereld waarin alles kon en iedereen heel gelukkig was. Schreef ik schriftjes vol over een denkbeeldige tweelingzus en hoe we samen de wereld veroverden en een dierenpension in Zuid Amerika openden. Uiteraard speelde mijn prins polo op een ravenzwart paard en leefden we nog lang en gelukkig. Geen idee waar het vandaan kwam. Of komt. Ik denk dat ik mijn fantasie aan mijn jeugd te danken heb. ’s Zomers kon ik mezelf uren vermaken door groentewinkeltje te spelen of een fantasieleven te creeëren met mijn bonte shetlandpony Hilja. Ik praatte ook met haar en ze verstond me, ik vond dat in die tijd heel normaal. Eigenlijk ben ik nooit geremd in die fantasiewereld en die kwam me later ook goed van pas toen mijn zoon geboren werd. Ik heb voor hem schriften vol geschreven met leuke fantasieverhalen over zijn alter ego Kickel en reken maar dat hij het uitkirde van pret en kwijlde van spanning. In mijn dagelijks leven beteugel ik de fantasie tot het minimale en laat ik het in mijn boeken los gaan. Natuurlijk put ik uit eigen bronnen en gebruik enkele feiten om het geloofwaardig te maken (plaatsen, tijden, historische feiten) maar daarna is het in mijn hersenpan pas echt feest. Dialogen, verhoudingen, posities, gebeurtenissen – ze ontvouwen zich in een razendsnel tempo zodat mijn vingers op het toetsenbord het amper bij kunnen houden. En ik heb zo vaak zo veel nieuwe ideeën voor plotwendingen of andere gebeurtenissen – dat mijn eindredactrice een keer ten einde raad riep dat ik die maar voor andere boeken moest gebruiken. Het klopt: mijn fantasie slaat soms op hol. Ik heb geleerd om zuiver en dicht bij het verhaal te blijven, want als het aan mijn fantasie ligt, zweven er gemene heksen, trollen, kabouters of elfjes doorheen. En ik moet me beperken want ook de lezer leest in de zogenaamde derde werkelijkheid en kleurt het beeld zoals hij of zij het ervaart weer in als zijn werkelijkheid. Best vermoeiend dus, al die fantasieën.

Bij een korte reactie van een proeflezer kreeg ik de waardevolle opmerking dat het hem opviel dat ik mijn verhaallijn voor En Passant “ontwolt” heb van upschmuck zonder dat het afdoet aan de fantasie van de lezer. Ik voelde me gevleid want dat was precies wat ik voor ogen had: genoeg aanleiding geven om de fantasie te prikkelen en voldoende terughoudendheid om de lezer het verhaal en de scenery zelf te laten inkleuren. Terwijl je daar mee bezig bent, heb je geen flauw idee of dat bij een ander zo overkomt, maar ik vind het heel belangrijk. En waarom? Omdat de fantasie het meest waardevolle element is waarmee je jezelf nog kunt verrassen, ontwikkelen, kind voelen en waardoor je eigenwaarde stijgt. Een feel good afrodisiac die ik je graag geef door het lezen van mijn verhaal. Op die manier wordt mijn verhaal niet alleen van jou, je leeft je in in de personages waardoor je begrip kunt tonen of empathie – wat er ook gebeurt. Een vorm van method acting in de vorm van lezen door je te vereenzelvigen met het personage. Dat als je het boek dichtklapt nog even na blijft sudderen met de vraag of je het zelf ook zo gedaan zou hebben, of juist niet zo, maar dat je bepaalde keuzes wél voor kunt stellen. Je verdiept je in een vraagstuk met omstandigheden waar je anders nooit bij stil hebt gestaan. Dat je even meegetrokken wordt uit je eigen leven en je je helemaal verliest in een ander leven.

Fantasie maakt je flexibel, inlevend en stimuleert de creativiteit. Waardoor tal van andere deuren opengaan. Zo is mijn fantasie ook gegroeid, door het kijken van films, lezen van verhalen en verdiepen in anderen. Want fantasie is rijkdom die voor handen ligt, gratis is en je jezelf kunt geven. Zelfs in gevangenschap, zelfs in een slecht huwelijk, eenzaamheid of in een depressieve periode. Fantasie is samen met hoop, geloof en liefde het startsignaal om een nieuw leven te visualiseren of een droom na te jagen. Niemand kan het je afnemen – het is van jou. Ik bedoel natuurlijk verbeeldingskracht die aanzet tot creativiteit, initiatieven nemen, relativeringsvermogen ontwikkelen enzovoort, niet de verbeeldingskracht die een verziekende werking kan hebben, absoluut niet.

Soms bekruipen me de rillingen als ik geconfronteerd word met een verhaal van een kennis dat bizar veel lijkt op een verhaallijn uit mijn boek. Machtsverhoudingen, complot theorieën of gebeurtenissen die ik alleen in mijn stoutste fantasieën kon verzinnen worden soms bewaarheid bij anderen. Ik schrik daar van maar bedenk dan maar dat mijn fantasie gelukkig nog dichtbij de waarheid ligt. Ik roep het niet af – het komt soms ijzingwekkend dichtbij, de werkelijkheid of de regerende zeitgeist. Ieder kan zijn toekomst beïnvloeden – en dat begint met een rijke fantasie. Herinner je je de film Basic Instinct nog? Catherine Tremell (Sharon Stone) was een psychologe en een thrillerschrijfster – en in haar boek beschrijft ze precies de moord die later ook in het echt gebeurt, maar het boek is dan haar alibi. Haar manipulatieve gedrag zet precies de pionnen op de juiste plek en met haar psychologische achtergrond weet ze heel goed hoe mensen denken, zich gedragen en reageren. Levensgevaarlijk dus, ze engageert een moord, laat hem een ander plegen en komt er zelf mee weg. Gelukkig ligt mijn fantasie ver weg van de werkelijkheid – want als fantasie werkelijkheid wordt, dan blijkt de realiteit niet meer dan een fantasie.

Esther Kreukniet





Esther Kreukniet is journaliste en auteur van spannende thrillers met een boodschap. Ze werkt als lifestyle editor bij Talkies Magazine, freelance journaliste bij diverse tijdschriften waaronder Algemeen Dagblad / Rotterdams Dagblad, Jackies Magazine, LAF, Punt Uit etc. 
Tevens publiceerde ze drie boeken (Beau Ravage en Facade onder de naam Esther Blinker) en Carte Blanche bij Uitgeverij Boekerij/Meulenhoff. Haar nieuwe thriller En Passant verschijnt in oktober 2014 bij The House of Books.



Bezoekersreacties:
Website Security Test