In gesprek met ... Loes den Hollander
Door: Moon Kager op 7 april 2023

Wanneer een auteur negentwintig thrillers schrijft en zichzelf maar blijft uitdagen, waardoor de echte Vrouwenthrillerfan elke keer weer reikhalzend uitkijkt naar een nieuwe thriller, dan wordt het tijd om deze koningin van de thrillers eens aan de tand te voelen. Ik mocht naar aanleiding van haar nieuwste thriller, die 12 april verschijnt, op visite bij Loes den Hollander en vroeg haar natuurlijk alles wat ik wilde weten over Geloof mij Nooit.


foto Loes den Hollander: Marloes Bosch fotografie



Geloof mij nooit is jouw 29e thriller, en weer sterker en weer verbazingwekkender. Wauw. Hoe lukt dat elke keer weer?

'Wanneer een nieuwe thriller verschijnt, denk ik elke keer weer: hier kom ik niet overheen. Maar het is ook eigenlijk niet de insteek om ergens overheen te gaan, het is iedere keer een nieuw proces. Lange tijd had ik geen idee waar de verhaallijn van Geloof mij nooit heen zou gaan, ik liet het verhaal gewoon tevoorschijn komen. Ik maak als schrijver als het ware dezelfde reis die de lezer maakt.'

Voor elke auteur werkt het schrijfproces anders, er zijn auteurs die al bij het begin de plot weten en alle karakters op een moodboard weergeven. Hoe is dat voor jou? Zijn er ook karakters die hun eigen gang gaan, waardoor zelfs jij tijdens het schrijven verrast wordt? 

'Menig schrijver werkt inderdaad met een tijdslijn, een moodboard of heeft van te voren de plot al helemaal voor ogen. Voor mij werkt dat niet zo. Ik had een idee over een slecht aflopende vechtscheiding, waarbij de nadruk zou liggen op de scheiding. Daarvoor had ik twee echtparen voor ogen en was bij het ene paar de vrouw en bij het andere paar de man de kwade genius. Maar toen kwam er een onverwachte wending tevoorschijn en ging het verhaal opeens een andere kant op. Door deze wending voegde ik een mysterieus cursief karakter toe en toen was het opeens duidelijk voor me waar deze thriller écht over moest gaan. Zo’n ontdekking heb ik nodig om spanning bij mezelf op te wekken, dezelfde spanning die de lezer voelt tijdens het lezen. Daardoor is het schrijven van een thriller voor mij soms echt een slopend proces, dan overvalt me een uitspraak of een wending en zit ik zelf met grote ogen om me heen te kijken.

Als de schrijfdruk me te veel wordt en zaken door elkaar heen gaan lopen, neem ik een paar dagen afstand van mijn verhaal. Maar naarmate een thriller vordert, kan ik steeds moeilijker loskomen van de karakters, zij worden echt onderdeel van mijn leven. Ze zijn in de buurt, lopen met me mee, maken deel uit van mijn dagelijks leven. Dat klinkt misschien een beetje crazy, maar het is echt zo. De personen in elk nieuw boek lopen gedurende het schrijfproces met me mee. Ik ben inmiddels al begonnen aan thriller 30 en daar zit weer een karakter in dat me bezighoudt. Het gaat om een man en ik begrijp nog niet veel van hem.'

Zijn de karakters uit Geloof mij nooit allemaal gebaseerd op fictie of krijgen bepaalde karakters toch wat karaktertrekken mee van mensen om je heen?

'De karakters in alle thrillers zijn fictief, maar om er een echt individu van te maken, om een overtuigend beeldend karakter neer te zetten, gebruik ik wel ervaringen met en ideeën over mensen met wie ik te maken heb gehad of toevallig tegenkom of over wie ik lees, maar ik maak ze als persoon onherkenbaar. Ik wil dat de karakters een ziel hebben, een eigenheid, het moet gaan om een menselijk herkenbaar individu. Dat maakt het verhaal geloofwaardiger en echter. Maar ook al gebruik ik bestaande situaties of reacties, ik waak ervoor dat iemand voor zichzelf of voor anderen onherkenbaar is.'

Blijven de karakters jou nog lang plagen? Of lukt het alles volledig los te laten zodra een boek gepubliceerd is?

'Tijdens het schrijfproces lijkt mijn brein nooit stil te staan, dan laten de karakters me niet los, ik sta ermee op en ga ermee naar bed. Maar naarmate het boek vordert en het einde nadert, begin ik langzaam afscheid te nemen van de karakters. En het gebeurt dus ook vaak dat er alweer een nieuw karakter om de hoek komt kijken, welke alweer een plekje in mijn hoofd opeist. Natuurlijk zijn er thrillers die meer na blijven zinderen. Zo is Wacht maar af een thriller waarin ik veel persoonlijke ervaringen heb verwerkt, vooral wat er met me gebeurde na het trauma van mijn hersenbloeding. Het schrijven van deze thriller was een heel ander proces, dit kwam heel dichtbij. Toen had ik meer moeite met loslaten.'

Is er een onderwerp waarover je graag zou willen schrijven, maar wat je nog steeds niet aandurft omdat je twijfelt of het lezerspubliek daar wel klaar voor is?

'Er is de laatste tijd veel te doen rondom dichter Pim Lammers, de auteur die het kinderboekenweekgeschenk zou schrijven, maar die zich heeft teruggetrokken vanwege doodbedreigingen. Daar denk ik veel over na, maar ik weiger me te laten dirigeren door mensen die niet begrijpen dat een auteur alleen schrijft, maar niet zélf een van de beschreven personen is. Ik ben van mening dat je overal over mag schrijven, ook over onderwerpen die gevoelig liggen of waar een taboe op rust. Het gaat erom dat je weergeeft wat gebeurt of kan gebeuren of gebeurd is, zonder eigen waarde oordeel. Je bent als auteur de verteller, geen onderwerp en zeker geen medeplichtige. Toch kan je met een verhaal iemand persoonlijk raken en dan kun je reactie verwachten. Dat mag, daar sta ik voor open, maar ik accepteer geen restricties en ik wijs dan ook zaken als bedreigingen en beschimpingen op grond van iets wat ik heb geschreven nadrukkelijk af. Dergelijke reacties zijn meestal anoniem. Laf, dus. Ik heb niets met lafaards. Als iemand iets te melden heeft over mijn werk, zou ik zeggen: spreek je uit, maar nooit anoniem. Je weet tenslotte ook mijn naam, dus ik verwacht een gesprek, dialoog, discussie, desnoods laaiende ruzie op gelijkwaardig niveau.'

'Maar ik zoek de ellende met reacties ook niet op, ik denk altijd goed na over wat ik schrijf en hoe. Dat deed ik in het begin meer onbevangen, maar nu bedreigingen schering en inslag lijken te zijn, let ik zeker nog beter op nuancering, vooral van onderwerpen die gevoelig liggen. Maar ik zal me nooit laten weerhouden om te schrijven over gevoelige zaken uit angst, want ik ben een absolute voorstander van vrijheid van meningsuiting.

Reacties kunnen altijd zowel positief als negatief zijn. Ik kreeg veel reacties door onderwerpen die met geloof te maken hadden, zoals Broeinest en Troostkind. Die kwamen neer op uitlatingen als: ‘Ik wil nooit meer iets van je lezen’ tot: ‘Ik wil alles lezen wat je hebt geschreven en nog gaat schrijven.’ Het zij zo. '

Als wij jouw schrijfcarrière bekijken dan komt het erop neer dat je ongeveer twee boeken per jaar schrijft, dat is veel! Hoe werkt zoiets, komt het gewoon aanwaaien of heb zelfs jij soms last van druk en een innerlijke stem van karakters??

'Voorheen schreef ik inderdaad twee boeken per jaar, maar toen mijn man Harry ziek werd heb ik dit teruggeschroefd naar één boek per jaar. Nadat hij is overleden merk ik dat dat de verhalen weer aan komen waaien, de snelheid is terug. Zo zou Geloof mij nooit oorspronkelijk uitkomen aan het einde van 2023, maar ik ging zó snel dat we dit naar voren geschoven hebben, daardoor komt het boek uit op 12 april.'

'Thriller dertig heeft zich alweer gemeld, met een indrukwekkend onderwerp, maar daar kan ik nog niets over vertellen. We gaan ons nu eerst richten op Geloof mij nooit. '

Als je een boek zou schrijven met een co-writer, met wie zou je dan een boek willen schrijven en waarom juist die auteur? Mag een Nederlandse auteur en/of een buitenlandse auteur zijn. 

'Ik ga nooit een boek schrijven met een andere auteur, daar ben ik een te grote solist voor. Het verloop van mijn boeken staat nooit van tevoren vast, waardoor dit ook niet zal gaan werken. Ik heb ooit mijn eerste uitgever een deel mee laten lezen, maar omdat mijn verhalen ook voor mij een verrassing zijn, waren de opmerkingen van de meelezer niet relevant, eerder storend. Ik miste daardoor de vrijheid om een andere weg in te slaan en delen te herschrijven. Het schrijven van een verhaal is voor mij een persoonlijk feestje waarbij niemand wordt uitgenodigd. Pas als ik mijn manuscript loslaat voor een eerste proefleesronde, mogen anderen op mijn feestje komen.'


Wat is de meest grappige, ontroerende of juist gruwelijke anekdote die je met ons wilt/ durft te delen sinds je auteur bent?

'Er zijn twee ontroerende reacties van lezers die als eerste in me opkomen. In het boek Broeinest schrijf ik over een gezin waarin een godsdienstwaanzinnige vader de jeugd van zijn kinderen verziekt. Na een lezing over dit boek kwam er een vrouw naar me toe die me bedankte, omdat ik haar geschiedenis had vormgegeven en ze eindelijk aan andere mensen kon laten zien wat ze had meegemaakt. Ook naar aanleiding van mijn enige non-fictieboek  Altijd nooit meer, waarin ik de eerste rouwperiode heb beschreven na het overlijden van Harry, kreeg ik veel reacties van mensen die hun eigen rouw herkenden. Een lezer bedankte me, omdat ze door het lezen eindelijk kon huilen. Dat raakte me.'

Je was lange tijd werkzaam in de zorg met een leidinggevende positie, en nu fulltime auteur,( een heel goede zet…) Zijn er wel gebeurtenissen van werkzaamheden uit het verleden die een podium hebben in één van jouw thrillers?

'Zeker weten. Ik heb lange tijd in de psychiatrie gewerkt, daar heb ik veel gezien en veel gehoord over de psyche en de daarbij behorende psychische reacties van mensen, ook van mezelf. Deze ervaringen hebben er zeker voor gezorgd dat ik karakters meer diepgang kan geven. Zo is mijn thriller Zielsverwanten, waarin een directeur van een zorginstelling een relatie krijgt met een personage die zijn taakstraf moet uitvoeren in het verzorgingshuis, zeker vanuit de sfeer van mijn werk in de gezondheidszorg ontstaan. Al wil ik graag opnieuw benadrukken dat de karakters in dit boek allemaal fictief zijn.'

Thriller 29, een prestatie waar je meer dan trots op mag zijn, zijn er nog meer ambities? Kunnen we ooit een roman verwachten? Of misschien een kinderboek of jeugdboek, wellicht een spannende zodat de jeugd weer wordt uitgedaagd om te lezen? 

'Een jeugdboek zal ik zeker niet schrijven, daar kan ik duidelijk over zijn. Ik voel me beslist het beste thuis bij de psychologische thriller. Ik was wél van plan om na mijn laatste thriller De heks in mij een drieluik te schrijven voor De verhalenfabriek van de Crime Compagnie. Drie korte Feelgood verhalen, die op elkaar konden aansluiten. Maar ik merkte al na drieduizend woorden dat ik onrustig werd. Begon op te ruimen, te poetsen, veel met de hond buiten te lopen en ik vroeg me af: wat is er met mij aan de hand? Het antwoord was simpel: ik miste spanning en dwaalsporen en verrassingen en vooral: psychische afwijkingen. Maar wie weet: ooit een spannende feelgood? Zeg nooit, nooit.'

Na een uitermate gezellige middag, mocht ik Loes nog een aantal dilemma's voorschotelen. 

- Koffie of thee  'Koffie'

- Zoet of zout   'Zoet'

- Rijkdom of onsterfelijkheid  'Oef, moeilijke in deze rare tijden met oorlog enzovoorts, doe dan maar rijkdom dan kan ik nog uitdelen'

- Een rustig en harmonieus leven of een van jouw eigen verhalen 'beleven'? 'Een eigen verhaal beleven, rustig is niets voor mij'

- Gelovig of sceptisch? 'Sceptisch' 

- Voor 1 week: Rechercheur of topcrimineel? 'Rechercheur'

- Met voorbedachten rade of crime passionel? 'Crime Passionel, wat dacht je dan?'

Het is een heel verhaal geworden, maar er is ook zoveel wat we van Loes willen weten. Het is bijna 12 april en dan wordt Geloof mij nooit losgelaten onder de lezers. Van alle proeflezers heeft Loes inmiddels een feedback terug gekregen en iedereen was flabbergasted, dus schrijf 12 april maar alvast in de agenda, want één ding is zeker: dit feestje van Loes wil je niet missen.

Moon Kager



Bezoekersreacties:
Website Security Test