Aline in gesprek met Marion van de Coolwijk
Door: Aline van Wijnen op 13 april 2022

Schrijfster Marion van de Coolwijk heeft eigenlijk geen introductie nodig. Met meer dan 200 titels op haar naam heeft iedereen vast een keer een boek van haar gelezen. Na ruim twee jaar pauze die ze liever niet had gehad, is Marion terug in de boekenwereld, en hoe! Haar nieuwe boek Mama liegt is een roman met thrillerelementen en een prachtig uitgewerkte historische lijn.

We spreken af in een café aan De Ruijterkade. Deze ontmoetingsplek is niet zomaar uitgekozen: tijdens de hongerwinter van de Tweede Wereldoorlog vertrokken kindertransporten vanaf deze kade naar plaatsen elders in het land waar nog eten was, een historisch feit dat een grote rol speelt in het boek.




Aline: Je bent van alle markten thuis: jeugdboeken, thrillers en nu een spannende roman. Hoe is je schrijfcarrière tot nu toe verlopen?

Marion: Ik ben begonnen als kinderboeken en jeugdboeken auteur, heb onder ander de MZZL meiden-serie geschreven. In 2002 had ik al een thriller in mijn computer staan, maar door het succes van de serie was ik dat hele verhaal helemaal vergeten. Jaren later hoorde een bekende collega-schrijver dit en zei dat ik daar iets mee moest doen. Maar er waren toen al zo veel thrillerschrijvers, dus heb ik het laten zitten. In december 2015 heeft die collega toch een afspraak geregeld met haar uitgever voor mij. Dat was toen Karakter Uitgevers. Het was een leuk gesprek en ik kreeg eigenlijk direct een contract voor dat boek dat ik 13 jaar eerder had geschreven: Mangelvrouw is mijn debuut geworden. Na 200 kinderboeken was het een verademing om over te stappen op een ander genre.

Aline: Tweehonderd boeken!

Marion: Als ik van de Lira een overzichtje krijg, dan zijn het vele pagina`s. Maar sinds Mangelvrouw schrijf ik dus voor volwassenen en ik vind het een uitdaging.

Aline: Niet meer voor kinderen?

Marion: Ik heb veel lesmateriaal voor jeugd geschreven, dat is meer voor het onderwijs.

Aline: Dat is voor je eigen bedrijf.

Marion: Ja. Weet je, ik kom nog uit de tijd dat je, in de jaren 90, kon leven van schrijven. Een eerste oplage van een kinderboek was toen 10.000! Dat kun je je nu niet meer voorstellen. Toen ik begon met schrijven was mijn onderwijswerk erbij. Nu is schrijven de hobby geworden en moet er gewerkt worden.  

Aline: Ging het schrijven voor volwassenen je makkelijk af?

Marion: Ik heb veel moeten leren. Bij kinderboeken ben je kort, krachtig. Met weinig taal moet je veel beeld oproepen. Kinderen, vooral nu, lezen niet zo graag, hele beschrijvingen – dat werkt niet. Als je zegt ‘Het is mooi weer’, dan is dat genoeg. Daar hou ik wel van, maar volwassenen hebben meer beschrijvingen van persoon of omgeving nodig. Wat ik wel fijn vind, is intermenselijke reacties te beschrijven – gesprekken. Ik moest leren om daar evenwicht in te zoeken, en nog wel.

Aline: In Mama liegt vond ik het prima in evenwicht. Ik zag het helemaal voor me als in een film.

Marion: Als ik schrijf, zie ik de film voor me. Ik heb de personen in mijn hoofd, vaak knip ik plaatjes uit tijdschriften om die persoon even boven mijn computer te hebben. De grote lijnen zet ik uit in een mindmap. Maar hoe het verhaal verder gaat lopen, dat bepaalt het moment zelf. Ik zie scènes, alsof ik een camera in mijn hoofd heb. Zo ook in Mama liegt
Mijn ouders en schoonouders leven nog. Een van hen heeft zo’n kindertransport meegemaakt, dat is natuurlijk een trauma geweest. Als ik schrijf, zie ik De Ruijterkade voor me in gedachten en mijn vingers volgen als het ware wat mijn hoofd ziet. De kunst van de auteur is de woorden te vinden zodat de lezer ook die film ziet. Ik hou veel van emoties, van wat iemand voelt: dan ben ik die persoon. Als ik een dialoog beschrijf, dan switch ik ook in gedachten, dan vraag ik me af hoe de ander zou antwoorden.

Aline: Je ziet een film en je gaat typen. Komen de woorden altijd vanzelf of is het soms lastig?

Marion: Het is wel eens lastig. Dan is een filmscène gedraaid in mijn hoofd, ik lees het terug en ik denk: dit is niet duidelijk voor de lezer. Dan moet ik het toch aanpassen. Maar meestal lukt het wel, ik typ ook heel snel. Als ik die film heb gezien, dan ram ik dat boek er bij wijze van spreken in een keer uit. Als ik zo’n dag heb, dan schrijf ik in een paar uur een paar duizend woorden. 

Aline: Dat is veel! Hoelang ben je bezig geweest met dit boek?

Marion: Ik heb een heel moeilijke tijd gehad, en nog wel. Mijn zusje was heel erg ziek, ze was vijf jaar jonger, alleenstaand met twee kinderen. Ik heb veel voor haar gezorgd. In het najaar van 2020 is ze overleden. Het concept van Mama liegt had ik in mijn hoofd, dat ik iets met verhalen over de oorlog wilde, maar ik had de tijd niet en mijn hoofd stond er niet naar. Ik ben er fysiek en mentaal even uit geweest. Maar ik heb de kans gekregen van De Crime Compagnie, die heetten me hartelijk welkom. Ik zou het verhaal vorig jaar voorjaar af hebben, maar daar kwam dus van alles tussen. Ik ben vorig jaar zomer begonnen met schrijven, op vakantie. Ik stond op het punt van instorten, daar kwam het op neer. De eerste week heb ik alleen maar op een bedje gelegen. De tweede week ben ik achter de laptop gaan zitten in de tuin, onder de granaatappelboom en van ’s ochtends tot ’s middags met af en toe een duik in het zwembad heb ik geschreven. Binnen vier weken was het klaar. De maanden daarna volgen dan de aanpassingen, correcties en redactie, maar o, wat was ik blij dat het verhaal eindelijk op papier stond.

Aline: Mama liegt heeft twee tijdlijnen. Heb je die ook in dezelfde volgorde geschreven?

Marion: Ja, gewoon om en om. Er was wel een discussie dat het niet echt een thriller is, omdat de lezer in het begin niet meteen doorheeft hoe het zit. Ondanks de kruimels die ik neerleg. Maar dit verhaal moest ik schrijven, zo voelde het voor mij. 

Aline: Kun je vertellen waarom?

Marion: Ik heb altijd gezegd: ik ga de verhalen van mijn ouders en schoonouders een keer verwerken. Ik merk hoe zo’n ervaring je hele leven beïnvloedt, iemands karakter wordt gevormd door wat die persoon heeft meegemaakt. Een kindertransport bijvoorbeeld. Ik heb veel ook verzonnen, het is niet letterlijk hun verhaal, want dat was vaak nog veel erger. De Tweede Wereldoorlog heeft mij altijd al heel erg getriggerd. Daarbij wilde ik in een verhaal laten zien dat familierelaties heel sterk zijn, zo sterk zelfs dat je daaraan onderdoor kan gaan. Het is een spannende roman geworden, maar het ging mij eigenlijk om die verhalen. Geschiedenis is altijd mijn passie geweest. Waar komen we vandaan? Op wiens schouders sta ik? In mijn dankwoord schrijf ik ook dat ik graag een keer terug naar het verleden zou willen of juist vooruit in de tijd om het met eigen ogen te beleven. 

Aline: Een thriller of een spannende roman, dit is toch maar een hokje waarin je een boek plaatst?

Marion: Ja, De Crime Compagnie is natuurlijk een thrilleruitgeverij, maar hoe definieer je een thriller? Ik ben heel benieuwd hoe het verhaal bij de lezers valt. Want als je het boek uit hebt, besef je dat je wel degelijk een thriller hebt gelezen, vind ik. Mijn schrijfstijl is niet veranderd, degenen die mijn andere thrillers hebben gelezen zullen die meteen herkennen. 

Aline: Ik vind de titel fantastisch. 

Marion: Mooi hè? Ik bedenk altijd eerst de titel en dan het boek.

Aline: Titels bedenken vind ik moeilijker dan een boek schrijven.

Marion: Ik luister altijd heel goed wat mensen zeggen. Soms hoor ik iemand iets roepen en dan denk ik: dat is een mooie titel. Ik wilde een titel die intrigeert en ik wilde een soort botsing. Want een moeder liegt niet, denk je, toch? Het woord ‘mama’ zegt iets over geborgenheid, veiligheid en het woord ‘liegen’ geeft aan dat er iets niet klopt. Deze tegenstelling vond ik heel mooi. Ook het omslag was in een keer goed, dat hadden de uitgever en de vormgever bedacht. Je mag als auteur wat foto’s aanleveren, dus ik ging zoeken wat erbij past. Ik had een wieg, maar ook een speen. Een ketting eraan, de titel – geweldig! Zo’n cliché omslag met een vrouw op een steiger die wegloopt, dat wilde ik niet. 

Aline: Je bent auteur, maar je hebt ook een bedrijf. Hoe deel je je tijd in?

Marion: Schrijven is mijn hobby. En dat om te denken dat ik de laatste tien jaar van de vorige eeuw en de eerste tien jaar van deze eeuw ervan kon leven. Het bedrijf had ik toen ook, maar toen deed ik het naast het schrijven, nu is het andersom. De hypotheek moet tenslotte betaald worden. Dat is wel eens jammer: ik moet schrijven op tijden dat ik kan schrijven. Ik sta vaak heel vroeg op om van 8 tot 12 uur te schrijven en na de lunch ga ik dan mijn werk doen. Als ik workshops op scholen geef of lezingen voor onderwijzers, dan ben ik weg. Er zijn collega’s die zijn met pensioen of niet hoeven te werken. Die kunnen wandelen met de hond om inspiratie op te doen. Ik moet keihard werken, mantelzorgen, voor de kinderen zorgen. 

Aline: Nu Mama liegt klaar is, heb je plannen voor een nieuw boek?

Marion: Ik ben al aan het nadenken over een volgend boek en ik wil eigenlijk nu een heel harde thriller schrijven. 

Aline: Met veel bloed?

Marion: Ja, maar ook hard in karakter, met een heel naar iemand in de hoofdrol. Niet psychologisch, maar meer actie. Ik hou heel erg van actiefilms, dat komt waarschijnlijk omdat ik jongens heb opgevoed. Eigenlijk zou ik in september al iets moeten inleveren om volgend jaar voorjaar een nieuw boek te hebben. Maar ik heb nog niets beloofd. Er komt vast een rustiger tijd om te schrijven. Ik word drieënzestig, dus nog een paar jaar, hoop ik, en dan kan ik me alleen maar focussen op het schrijven. Nog even doorzetten. Ik heb ook een boek geschreven afgelopen halfjaar over de tijd met mijn zus, over haar overlijden. Dat boek wordt 8 mei gepresenteerd bij Storytel, op haar verjaardag. Het schrijven van dit boek is heel goed voor me geweest. Heel heftig ook: het is autobiografisch. 

Aline: Had je een hechte band met je zus?

Marion: Ja. Toen ik mijn 5e verjaardag vierde, werd zij geboren. Een soort van tweeling waren we, zo voelde het. In 2017 kreeg ze de diagnose longkanker, terwijl ze heel gezond leefde. Het was pech, zei de arts. Ze was alleenstaand, had twee nog jonge kinderen, waarvan de oudste in die periode na een eenvoudige ingreep een dwarslaesie opliep. Weer pech! Dat ik in die hectische jaren nog elk jaar een boek heb geschreven, verbaast me nog steeds. Het hield me op de been, denk ik. Schrijven is een heler en afleider tegelijk. 

Aline: Laat je je boek aan iemand lezen terwijl je schrijft?

Marion: Mijn man leest het mee, maar ik stuur het pas op als het klaar is. Ik ben al 35 jaar auteur, ik weet nu wel wat goed en niet goed is. Ik ben blij met goede redacteuren, maar ik neem niet alles van ze over. 

Aline: Heb je veel research gedaan voor Mama liegt?

Marion: De feiten over de oorlog: de bommen in Ommen, de bevrijding. Een van mijn vier ouders zat in Ommen in een gastgezin en kreeg chocola van een Canadees die daar gestationeerd was. Zo wist ik dat de Canadezen daar in een school zaten. Fictie en non-fictie lopen heel erg door elkaar heen, maar wie van mijn ouders wat heeft meegemaakt, ga ik niet zeggen, dat doet er niet toe. 

Aline: Ben je nu klaar met het onderwerp ‘oorlog’?

Marion: Ja. De timing met de Oekraine is nu moeilijk. De oorlog is groot, trekt veel aandacht. Ik denk dat het extra hard aan kan komen bij de mensen die de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt. Ik merk dat mijn ouders en schoonouders het heel erg vinden dat een oorlog weer zo dichtbij komt. Maar het is geschiedenis, het moet verteld worden. Vandaag is de geschiedenis van morgen. Het is belangrijk om je dat te blijven realiseren. Wat ik vandaag doe, heeft impact op morgen. 

Aline: Vind je het nog steeds spannend als er een nieuw boek van je uitkomt?

Marion: Ja, vooral omdat mijn laatste boek alweer bijna drie jaar geleden uitkwam. Het is voor mij een moeilijke tijd geweest en ik ben blij dat het me weer gelukt is. Het schrijven van het boek over mijn zusje is daarbij een verwerking geweest. Nu mag ik weer genieten, nu mag ik blij zijn. 

Aline: Absoluut! Heel veel succes met je boek, Marion. Bedankt voor een fijn gesprek.


Aline van Wijnen



Bezoekersreacties:
Website Security Test