Friso: Laat ik dan de relatie met schrijven maar als uitgangspunt nemen. Ik ben in eerste instantie copywriter: op een beperkte ruimte en vaak binnen strakke kaders stoeien met woorden en zinnen. Daarnaast ben ik bladenmaker, met omroepblad MAX Magazine als huidige opdracht.
Wat is de inspiratie geweest voor het schrijven van Zwart kwartier?
Friso: Ik had een intrigerend idee voor een begin van een boek. Mijn omgeving bleef maar zeuren dat ik dat boek eigenlijk ook zou moeten schrijven.
Een hoofdpersoon die dicht bij jezelf staat of iemand met eigenschappen waarin je niets herkent. Met wie ga je in zee?
Friso: Dan kies ik toch voor de persoon in wie ik weinig herken. Axel is heel egocentrisch, niet echt een sympathiek mens. Ik heb weinig uit mijn eigen leven geput, hooguit een paar gebeurtenissen uit mijn jeugd en enkele van de erotische scenes. Ik zeg niet welke!
Kun je iets vertellen over de personages uit Zwart kwartier? Wie zijn zij?
Friso: Het verhaal draait om drie personen: Axel, een cold case onderzoeker met een fotografisch geheugen, Kepler, een levensgevaarlijke wraakzuchtige psychopaat die door toedoen van Axel in de bak is beland en Mia. Zij is de sympathiekste en collega van Axel. Axel en Kepler zijn twee uitersten maar hebben uiteindelijk meer met elkaar gemeen dan het lijkt. Mia is de vrouw die misschien wel als eerste door de onsympathieke schil van Axel heen weet te breken. En uiteindelijk zorgt Axel er ook voor dat ze zichzelf beter leert kennen en waarderen.
Had je van tevoren de grote lijnen van het verhaal op papier staan of heb je meer laten leiden door het verhaal?
Friso: Ik had het eerste hoofdstuk al een jaar in mijn hoofd maar ben pas begonnen met schrijven toen ik – tijdens een eenzame ronde mountainbiken in het bos – bedacht hoe het boek zou moeten eindigen. De onbetreden sneeuw tussen begin en eind heb ik daarna puur op gevoel verder ingevuld: een film in mijn hoofd waar ik telkens een nieuwe scène aan plakte. Voor iemand die altijd binnen strakke kaders moet schrijven was dat wel heerlijk. Als fictieschrijver ben je god en de duivel tegelijkertijd, je hebt totale macht over de personages en de loop van het verhaal.
Hoelang heb je erover gedaan dit boek te schrijven?
Friso: Ik heb Zwart kwartier eigenlijk relatief snel geschreven maar wel verdeeld over een lange periode. Combineren met mijn werk als copywriter en bladenmaker vond ik heel erg lastig. Soms lag het boek maanden stil. Ik heb me daarom, verdeeld over enkele jaren, vier keer een week zonder internet ergens in een huisje opgesloten om te schrijven. De laatste keer in een vliegende winterstorm op een godsverlaten appartementencomplex in Texel. Ideale plek voor een boek als dit. Daar schreef ik soms wel 3000 woorden per dag.
Waarom heb je voor het thrillerthema gekozen?
Friso: Dat was geen bewuste keuze maar het idee stuurde me nou eenmaal die kant op. Het is wel een aangenaam genre om te schrijven. Ik had echt pret met het bedenken van een leuke cliffhanger na elk hoofdstuk.
Heb je voor publicatie het manuscript laten lezen door proeflezers?
Friso: Zeker, de eerste vier hoofdstukken door twee mensen van wie ik het oordeel vertrouwde. Als zij het niks hadden gevonden had ik het hele manuscript zonder spijt in de prullenbak gegooid. En van de uitgeverij kreeg ik een geweldige eindredactrice die heel waardevol is geweest. Niet alleen voor de punten en de komma’s maar ook op gebied van timelines, woordkeuze en andere zaken.
In het boekwereldje is het een hele toer om als nieuwkomer je hoofd boven het maaiveld uitgestoken te krijgen en te houden. Heb jij de intentie om dit te bewerkstelligen of heb je andere ambities?
Friso: Weet je, als debutant moet je accepteren dat de kans klein is dat je tussen de 4000 boeken die in ons land per jaar op de markt komen, wordt opgemerkt. Ook niet met een goed boek. Voor mij was de uitdaging dat ik de discipline op zou kunnen brengen een boek te schrijven, dat ik een uitgever zou vinden en dat mensen het leuk zouden vinden. Dat is allemaal gelukt. En ja, nu willen we natuurlijk wel proberen om Zwart kwartier ook commercieel tot een succes te maken. Er loopt momenteel een kerstcampagne op facebook.
Lees jezelf veel? Heb je een favoriet genre en/of een favoriete auteur?
Friso: Ik denk dat ik misschien wel de enige thrillerauteur ben die nog nooit een thriller heeft gelezen. Ik ben sowieso niet zo’n boekenlezer. Vijf boeken per jaar, verder kom ik niet. Ik heb één Stephen King gelezen: ‘About writing’. Geen thriller maar een fascinerend boek waarin hij beschrijft hoe hij thrillerschrijver is geworden en welke valkuilen hij daarbij tegen is gekomen. Zeer leerzaam en een must voor de fans van King en mensen die zelf een boek willen gaan schrijven.
Ben je alweer bezig met een nieuw boek en zo ja, kun je daar al wat meer over vertellen?
Friso: Schrijven van boeken is een eenzaam proces. Ik heb er lang niet altijd plezier aan beleefd. Maar mijn hoofd loopt weer vol met nieuwe ideeën en de vele mooie reacties en reviews zijn heel motiverend moet ik zeggen. Dus ja, er komt een nieuw boek. Een thriller? Dat zou zomaar kunnen.
Wil jezelf nog iets toevoegen aan dit interview?
Friso: Ja, eigenlijk wel. Ik vroeg me af waarom schrijvers bijna nooit tevreden zijn met de verfilming van hun boek. The Shining bijvoorbeeld is briljant verfilmd door Stanley Kubrick maar Stephen King vond het maar niks; zo had hij het allemaal niet bedoeld en bedacht. En dat is zo bijzonder aan fictieverhalen vind ik. Een schrijver geeft je eigenlijk alleen maar de ingrediënten om je eigen fantasie te prikkelen. Als je duizend exemplaren van een boek verkoopt, maken duizend mensen in hun hoofd een eigen unieke ‘film’ van dat verhaal. Dat is toch fascinerend?
